Cốp pha là một thuật ngữ phổ biến trong ngành xây dựng. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu hết về cấu tạo, chức năng, vai trò của chúng. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu chi tiết cốp pha là gì? Vai trò của chúng trong thi công xây dựng.
Cốp pha là gì?
Cốp pha là một dạng khuôn đúc bê tông, có thể được làm từ nhiều loại vật liệu khác nhau như: tole, sắt thép, gỗ,…
Chúng có nhiều tên gọi khác nhau như cốt pha, coppha,… nhưng tên gọi chính và đúng bắt nguồn từ tiếng Pháp “Coffrage”.
Ngày xưa cốp pha thường được làm từ những vật liệu thủ công như gỗ, tre nhưng với công nghệ tiên tiến ngày nay vật liệu làm cốp pha đã dần được thay thế bằng nhiều loại vật liệu khác như: thép, nhôm, tole, composite,…
Hiện nay trên thị trường đang sử dụng phổ biến 2 loại cốp pha chính là: cốp pha cột và cốp pha sàn.
Cấu tạo và chức năng của cốp pha
– Cấu tạo của cốp pha gồm 3 phần chính: ván mặt, sườn cứng và các phụ kiện liên kết
- Ván mặt tiếp xúc trực tiếp với bê tông và là phần quan trọng giúp định hình bê tông.
- Sườn cứng là bộ phận liên kết trực tiếp với mặt ván, có khả năng chịu lực chính cho toàn bộ hệ thống.
- Các phụ kiện liên kết có tác dụng liên kết các tấm cốp pha, đảm bảo cốp pha được kết cấu bền chặt.
Ngày nay cốp pha là vật liệu xây dựng không thể thiếu chúng được lắp ráp nhanh chóng, được thực hiện lắp ráp tháo dỡ tại chỗ giúp tiết kiệm thời gian. Một bộ cốp pha sẽ gồm 4 hoặc nhiều mảnh ván hình chữ nhật ghép lại với nhau, chúng liên kết với nhau thông qua hệ thống gông. Về khoảng cách giữa các gông và chiều dài ván được thiết kế sao cho có thể chống lại được lực xô ngang.
– Cốp pha có chức năng quan trọng, giữ cho bê tông đúng hình dạng, đảm bảo tính chính xác và độ cứng của công trình.
- Làm khuôn cho việc đúc bê tông: cột tường, cột đỡ, cột kệ,…
- Giữ kết cấu cho bê tông chưa cứng cáp
- Khuôn cốp pha càng chắc chắn chất lượng bê tông về sau càng cao
Vai trò của cốp pha trong xây dựng
Trong xây dựng cốp pha có vai trò:
– Gia cường và cung cấp khả năng chịu lực tốt hơn cho các vật liệu xây dựng, đảm bảo rằng chúng có khả năng chịu tải trọng tốt.
-Giảm thiểu sự nứt nẻ của các cấu trúc bê tông hoặc các vật liệu xây dựng khác trong quá trình sử dụng.
– Linh hoạt và tùy chọn thiết kế đa dạng hơn, cho phép kỹ sư tối ưu hóa các thiết kế cấu trúc.
– Cốp pha đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính an toàn và độ bền của các công trình xây dựng.
Các loại cốp pha xây dựng phổ biến hiện nay
Cốp pha hiện nay có nhiều loại khác nhau, mỗi loại có những đặc điểm, tính chất riêng. Hiện nay cốp pha được phân loại dựa theo: chất liệu làm cốp pha, theo kết cấu bê tông, công nghệ thi công.
Phân loại theo chất liệu cốp pha
Cốp pha gỗ
Như tên gọi cốp pha gỗ là những thanh gỗ tự nhiên ghép lại với nhau tạo thành hệ thống cốp pha. Cốp pha gỗ chủ yếu dùng cho các công trình nhà cấp 4, nhà 1 tầng, nhà 2 tầng đặc biệt là các công trình ở nông thôn.
Nhược điểm của cốp pha gỗ là bề mặt gỗ dễ bị biến dạng so với lúc ban đầu ảnh hưởng đến chất lượng và thẩm mỹ của công trình.
Cốp pha phủ phim
Cốp pha phủ phim (còn được gọi là cốp pha phủ nhựa) được tạo thành từ các lớp gỗ liên kết với nhau bằng chất keo đặc chủng có khả năng chịu nước và phủ lớp phim stora enso 1 mặt hoặc 2 mặt. Đây là một lựa chọn phổ biến cho việc đổ bê tông trong các công trình yêu cầu bề mặt bê tông có chất lượng cao. Tuy nhiên giá thành cao hơn so với loại cốp pha khác.
Các tấm cốp pha được phủ 1 lớp phim trên bề mặt, kích thước tiêu chuẩn là 1.220mm x 2.440mm, độ dày tùy theo 12, 15, 17, 18mm.
Cốp pha nhựa
Cốp pha nhựa composite là một lựa chọn mới và ngày càng phổ biến. Chúng được làm từ sợi thủy tinh và nhựa polymer, tạo ra các tấm cốp nhẹ, bền và không bị ảnh hưởng bởi môi trường như gỗ. Cốp pha nhựa composite có thể tái sử dụng nhiều lần và thường dễ dàng lắp ráp.
Cốp pha nhôm
Cốp pha nhôm là một loại cốp pha được làm từ vật liệu nhôm hoặc hợp kim nhôm, thường được sử dụng để hỗ trợ quá trình đổ bê tông cốt thép trong các công trình xây dựng. Cốp pha nhôm có nhiều ưu điểm về trọng lượng nhẹ, tính năng tái sử dụng cao và khả năng lắp ráp nhanh chóng.
Cốp pha thép
Cốp pha thép là một loại cốp pha được làm bằng vật liệu thép, thay vì sử dụng các tấm cốp pha truyền thống như gỗ hoặc nhựa composite. Cốp pha thép thường được sử dụng trong các công trình xây dựng cần tính bền vững cao, khả năng tái sử dụng, và yêu cầu khắt khe về độ chính xác trong việc đúc bê tông.
Phân loại theo kết cấu bê tông
– Cốp pha sàn: Được sử dụng để tạo nên các sàn bê tông trong các tòa nhà, nhà xưởng, cầu đường và các công trình khác.
– Cốp pha cột: Được sử dụng để tạo nên các cột bê tông trong các công trình xây dựng, đảm bảo tính ổn định và chịu tải trọng.
– Cốp pha tường: Sử dụng để đúc các tường bê tông, bao gồm tường ngoại thất và tường nội thất.
– Cốp pha móng: Sử dụng để tạo nền móng cho các kết cấu bê tông, đảm bảo tính ổn định của toàn bộ công trình
– Cốp pha đường ống: Sử dụng để tạo các ống dẫn nước, cống thoát nước, hệ thống ống khí, và các hệ thống ống khác.
– Cốp pha cấu trúc đặc biệt: Được sử dụng cho các kết cấu đặc biệt như cầu, hầm, tòa nhà cao tầng, và các công trình có yêu cầu kỹ thuật và an toàn cao.
Phân loại theo cấu tạo
– Khuôn đúc định hình: gồm có khuôn Luân lưu, di động, di động đứng, di động ngang,…
– Cốp pha chuyên biệt: Loại cốp pha chuyên biệt chỉ có số lần sử dụng ít, được tháo dỡ bỏ đi hoặc không được tháo dỡ nhằm phục vụ các mục đích khác nhau vì thế nên khả năng tái sử dụng rất thấp.
– Cốp pha linh hoạt: Là cốp pha sử dụng các màng cao su hoặc tấm vải bạt có cường độ cao và trọng lượng nhẹ để làm khuôn ván. Loại cốp pha này rất linh hoạt trong tạo hình, lưu động khi sử dụng và tạo kiến trúc tự nhiên.
Yêu cầu về chất lượng của cốp pha
Để có một công trình tốt, chất lượng thì ngay từ khi chọn nguyên liệu định hình bê tông cũng rất quan trọng. Các tiêu chí về cốp pha để đánh giá chất lượng cốp pha có tốt hay không:
– Cốp pha cần đảm bảo độ khít vậy mới có thể chứa được bê tông tươi và lỏng ở bên trong.
– Hình dạng, kích thước của cốp pha và vị trí lắp đặt phải đúng thiết kế khuôn, để chế tạo được kết cấu bê tông đúng với hình dạng, kích thước như yêu cầu
– Cốp pha phải đảm bảo giữ được hình trong suốt quá trình hình thành nên kết cấu bê tông bền vững.
– Đảm bảo khả năng chịu lực, vì nó phải chịu lực thay cho bê tông khi ở bê tông dạng lỏng.
– Cần phải được thiết kế và chế tạo sao cho dễ dàng tháo lắp.
– Phải được thiết kế và chế tạo thật bền vững để có thể sử dụng được nhiều lần.
Cốp pha là vật liệu thiết yếu trong quá trình thi công xây dựng, do vậy việc lựa chọn cốp pha chất lượng tốt sẽ là tiền đề để tạo nên một công trình chất lượng tốt.
Bài viết trên chúng tôi đã giúp bạn hiểu hơn cốp pha là gì? Cấu tạo của cốp pha cũng như những lưu ý để lựa chọn được cốp pha chất lượng tốt nhất. Hy vọng những chia sẽ sẻ giúp ích cho bạn trong quá trình thi công công trình của gia đình.
