Trong xây dựng bạn sẽ thường bắt gặp những bộ phận gọi là lanh tô, đối với những người làm trong ngành xây dựng sẽ không còn lạ với khái niệm về bộ phận này. Tuy nhiên, nếu không làm các công việc liên quan hay chưa tìm hiểu sẽ không biết được lanh tô là gì. Tại bài viết này hãy cùng chúng tôi tìm hiểu các thông tin xoay quanh chi tiết kiến trúc này.

Lanh tô là gì?

Lanh tô là bộ phận dầm đỡ tường có thể được làm bằng gạch, bê tông cốt thép, gạch cốt thép, gỗ hay thép định hình. Chức năng chính của lanh tô là đỡ khối tường nằm trên cửa sổ, cửa ra vào để tạo nên các lỗ cửa ở bề mặt tường.

Chiều rộng của lanh tô sẽ bằng chiều rộng của tường phần đầu của nó sẽ được xây âm vào tường. Tùy vào cấu tạo mà các loại lanh tô sẽ có thể chịu được lực hoặc là không.

Các loại lanh tô được sử dụng phổ biến

Để phù hợp với từng công trình khác nhau sẽ có những loại lanh tô riêng. Mỗi loại sẽ được làm bằng những chất liệu khác nhau. Dưới đây là 7 loại lanh tô phổ biến nhất trên thị trường hiện nay.

Lanh tô gạch

Lanh tô gạch thường được sử dụng trong trường hợp độ mở của khoảng trống nhỏ hơn 1m và chủ yếu là để chịu lực nén. Lanh tô gạch có độ dày từ 10 đến 20 cm phụ thuộc vào quy trình xây dựng. Thông thường, nó chỉ có 1 số kiểu dáng đơn giản, thực hiện xây dựng dễ dàng, không đòi hỏi cao về kỹ thuật.

Lanh tô gạch cốt thép

Lanh tô gạch cốt thép được xây như lanh tô gạch nhưng bên dưới phải có thanh thép có đường kính 6mm hoặc thép bản 20×1 mm. Phần đầu thép cần đặt sâu trong tường ít nhất là 1 đến 1,5 viên gạch. Khi kết cấu bên trong đã hoàn thiện sẽ được phủ vữa xi măng bên ngoài. Lớp vữa đấy cần dày từ 2 đến 3 cm.

Loại lanh tô này thường được áp dụng trong trường hợp các khoảng trống có độ rộng nhỏ hơn 2, kết cấu không bị ảnh hưởng bởi lực chất động. Lanh tô cốt thép không chịu được lực nên chỉ chịu được trọng tải rất nhỏ.

Lanh tô gạch cuốn

Lanh tô cuốn có 2 loại là cuốn thẳng và cuốn vành lược với các đặc điểm chi tiết khác nhau:

Lanh tô cuốn thẳng

Là loại dùng gạch xây nghiêng, gạch ở giữa xây theo kiểu thẳng đứng còn 2 bên là xây nghiêng. Loại gạch dùng để xây tốt nhất là gạch đã được chặt xiên, mạch vữa song song nhưng hơi tốn công.

Không sử dụng gạch xây xiên trong công tác xây, nó khiến cho mạch vữa trên rộng – dưới hẹp. Lưu ý mạch vữa rộng nhất không được > 20mm, < 7mm. Khi xây chính giữa, người ta có thể nâng lên 1/50 chiều rộng lỗ tường, sau khi xây hoàn thiện lanh tô tự võng sẽ gần nằm ngang.
Cuốn thẳng có độ cao 1 – 1,5 gạch, loại lanh tô này thích hợp cho khẩu độ lỗ cửa 1,25m. Sau khi tính toán và nâng cao số hiệu vữa còn áp dụng được cho khẩu độ lớn.

Lanh tô cuốn vành lược

Là có dạng hình cung hay bạn có thể hiểu là một đoạn cung tròn r = ½l lỗ cửa ( cuốn ½ tròn), r lớn nhất là loại vô hạn – cuốn thẳng.

Cửa cuốn có h = (½ : ½ )l , bình thường là 1,8l, r = l
Gạch xây cuốn vành lược có độ cong lớn, tốt hơn hết là sử dụng loại gạch xiên, còn nếu độ cong nhỏ thì có thể sử dụng gạch phổ thông với mạch vữa điều chỉnh. Mạch vữa rộng hay hẹp thì tầm trong khoảng từ 7 đến 20mm.

Lanh tô cuốn vành lược thích hợp cho lỗ cửa có l : 1,5m – 1,8m, nếu sử dụng vữa mác thì chiều cao cuốn sẽ đạt từ ½ đến 2 gạch.

Lanh tô bê tông cốt thép

Lanh tô bê tông cốt thép được chia thành 2 loại là cốt thép đổ tại chỗ và cốt thép đúc sẵn.

Lanh tô đổ tại chỗ

Lanh tô đổ tại chỗ có chiều rộng = chiều dày tường gạch. Chiều cao và số lượng cốt thép của loại lanh tô này được tính toán dựa trên phép tính cụ thể. Chiều dày tường từ 1 – 1/2 viên gạch trở lên, lanh tô có thể làm thành hình chữ “L”, lợi dụng bộ phận lộ ra làm gối tựa đỡ phần tường gạch ra bên ngoài. Làm như thế, mặt đứng (nếu tường không trát) sẽ giảm bớt độ dày của lanh tô.

Lanh tô bê tông cốt thép đúc sẵn

Lanh tô bê tông cốt thép đúc sẵn có kích thước bề rộng bằng bội số của kích thước 1/2 viên gạch làm tiêu chuẩn. Độ cao của Lanh tô bê tông cốt thép đúc sẵn = độ dày của 1, 2, 3 hàng gạch xây.

Lanh tô gỗ

Gỗ được xem là vật liệu phổ thông nhất trong thời kỳ đầu của ngành xây dựng. Loại gỗ được dùng để làm các loại lanh tô là loại gỗ tốt, 2 đầu sẽ được quét hắc tín sau đó chôn vào tường. Tuy nhiên hiện nay loại lanh tô này đã không còn được dùng nhiều mà thay vào đó là các vật liệu hiện đại với những kỹ thuật tiên tiến. Một trong những lý do khiến nó không còn phổ biến nữa là chi phí cao vì những loại gỗ được dùng phải là gỗ tốt.

Lanh tô đá

Lanh tô đá là loại phổ biến thường được dùng ở những khu vực có nhiều chất liệu đá. Độ dày tối thiểu của lanh tô đá thường là 15cm và có thể bắt được nhịp dài đến 2m. Chất liệu đá có ưu điểm lớn là chịu lực và chịu nén nhưng khả năng chịu kéo lại khá kém. Chủ đầu tư cần phải chú ý điều này khi dùng lanh tô đá.

Nứt mép cửa do thi công lanh tô không đúng kỹ thuật

Thường xuất hiện ở các góc trên cửa đi, cửa sổ. Loại vết nứt này xảy ra do đà lanh tô cửa không đủ dài, không đủ đoạn neo gối lên hai đầu tường và trong quá trình sử dụng đã có lúc tường bị đóng quá mạnh. Muốn ngừa ngay từ đầu, các đà trên đầu cửa đi, cửa sổ phải đủ dài, vươn khỏi đố cửa tối thiểu 20cm. Việc tiết kiệm không đáng chiều dài đà lanh tô dẫn đến kết quả là rất khó sửa các loại vết nứt này.

Nếu tình trạng nứt mép đã xảy ra có thể khắc phục bằng cách đục lấy hẳn đà lanh tô ra, thay lại đà khác dài hơn, đủ neo hơn. Việc đập vỡ cục bộ đầu lanh tô, đắp vữa vào chỉ tăng độ cứng rất ít, thường không hiệu quả, nghĩa là sẽ bị nứt lại một thời gian sau đó, nhất là khi cửa đóng mạnh.

Hy vọng những chia sẻ về lanh tô sẽ giúp ích cho bạn đọc trong công tác xây dựng công trình kiến trúc của mình. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp sớm nhất.